Geçmişten günümüze stres bireyin her zaman karşılaşacağı bir durum olmuştur. Stres için artık modern toplumun hastalığı olarak tanımlansa da stres günlük yaşamın bir parçasıdır. Düşündüğünüz zaman stres sizin için ne anlama geliyor? Stres sizi neye yönlendiriyor?
Stres birey üzerinde gerek psikolojik gerek fizyolojik açıdan bireye rahatsızlık veren bir durumdur. Stres kelimesi, Latince "estrictia" dan gelmektedir. Stres, 17. Yüzyılda felaket, bela, musibet, dert, keder, elem gibi anlamlarda kullanılırken 18 ve 19. Yüzyıllarda bu anlamlar değişmiş ve güç, baskı, zor gibi anlamlarda objelere, kişiye, organlara ve ruhsal yapıya yönelik olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Strese yol açan faktörler düşünüldüğü zaman ise; ekonomik bunalım, durgunluk, siyasal iktidarsızlık, teknolojik değişim, çevre kirliliği, hastalık, ölüm , maddi sıkıntı, işsizlik gibi genel faktörlerin yanında bireyin kişisel faktörleri de sıralanabilir. Bunlar sadece eğitim, iş ve ikili ilişkiler olarak düşünülmemelidir. Strese yol açan faktörlere beslenme alışkanlıkları, uyku düzeni, harcanılan vaktin stresi de dahil edilmelidir. Sizin için strese yol açan faktör veya faktörler nedir?
Stres, bireyler üzerinde olumlu olumsuz etki yapar. Bireylerin davranışlarını, diğer insanlarla ilişkilerini etkileyen bir unsurdur. Stresi, durup dururken ya da kendiliğinden oluşan bir durum olarak düşünmemek gerekir. Kişinin bulunduğu ortam da stres oluşumuna neden olabilir. Bunlar hayatını sürdürdüğü ortam ve çevresindeki değişimler olarak düşünülmelidir.
Stres bireyi sadece olumsuz yönde etkiliyor diye düşünülmemesi gerekir. Stresi, iyi stres ve kötü stres olarak sınıflandırabiliriz.
İyi stres birey üzerinde:
Yaratıcı gerilimi ve performansı arttırır.
Harekete geçirir, enerji verir.
Motivasyonu saÄŸlar.
Dikkat ve konsantrasyonu arttırır.
Bireyin potansiyelinden daha iyi yararlanmasını sağlar.
Kötü stres ise:
Fiziksel, psikolojik, ve biliÅŸsel sorunlara neden olur.
Motivasyonu düşürür.
Dikkat ve konsantrasyonu bozar.
Kişinin potansiyelinin altında kalmasına neden olur.
Kaçma ve uzaklaşma davranışlarına neden olur.
Stres birey üzerinde ruhsal, sosyal, duygusal, zihinsel ve fiziksel belirtiler gösterir. Bunlara kendini boşlukta hissetme, kendini insanlardan soyutlama, kızgınlık, can sıkıntısı ve kalp çarpıntısı örnek olarak verilebilir.
Stresle başa çıkmak için siz ne yapıyorsunuz?
Stresle başa çıkma bireyin bilişsel ve davranışsal çabaları olarak tanımlanmaktadır. Bu tanımda başa çıkma sürecine yönelik iki önemli görüş gündeme getirilmiştir. Bunlardan birincisinde başa çıkma davranışı kişisel bilgi sürecinden geçerek değerlendirilir. Bu anlamda başa çıkma bilişsel bir süreçtir. ikinci önemli nokta ise, kişi stresli duruma yönelik aktif olarak bir şeyler yapmaya çalışmakta ya da durumu duygusal bir şekilde ele alarak daha pasif bir tarzda stres kaynağının tehdit derecesini azaltma yoluna gitmektedir.
Stresle başa çıkma tarzı ne olursa olsun, esnek olabilmek önemli bir niteliktir.
Öncelikle bedeninizi gevşetin. Bedeninizin gevşemesi halinde stres tepkileri kırılmaya başlayacaktır. Egzersiz yapın. Aşamalı gevşeme egzersizleri yapın. Solunumunuzu kontrol edin. Bunun yanında kaliteli uyku stres yönetimi konusunda etkili olacaktır.
Olaylara bakış açınızı değiştirirseniz, olayların sizin üzerinizdeki etkisini de kontrol altında tutabilirsiniz, yönetebilirsiniz, değiştirebilirsiniz.
Burada önemli olan birey için geleceğin bugünden daha güzel olacağına ve geleceği etkileyebileceğine dair inanç olarak polyannacılık öne çıkmaktadır. Bu da birey için daha girişken olmasına olanak sağlayan, motivasyonunu arttıran, geliştirilebilir, sağlık ve oluş üzerinde etkili olacaktır. Size umudu hatırlatan koku, renk şarkı ve sözler fayda sağlayacaktır.
KAYNAKÇA